۱۴۰۲ - ۱۲۹۶

تاریخچه

فدراسیون وزنه برداری جمهوری اسلامی ایران

تمرین ورزش وزنه‌برداری در ایران، نخستین بار در کلوپ ژیمناستیک و اسکریم (شمشیربازی) انجام شد. این کلوپ، پس از کلوپ ایران، دومین باشگاه ورزشی ایران بود که در سال ۱۲۹۶ با مدیریت میرمهدی خان ورزنده تاسیس شد. در این باشگاه علاوه بر ژیمناستیک و شمشیربازی، مشت‌زنی و وزنه‌برداری هم تمرین می‌شد که البته تمرینات وزنه‌برداری، نه براساس قواعد بین المللی، بلکه با یک میله چوبی و دو گوی سنگین فلزی با وزن ثابت در طرفین آن، انجام می‌شد.

چند سال بعد امان‌ اله پادگورنی به عنوان نخستین تعلیم دهنده وزنه‌برداری در ایران نام خود را سر زبان‌ها انداخت. او که تحصیلاتش را در شوروی گذرانده بود در سال ۱۳۰۲ به زادگاهش تبریز بازگشت و در مدت ۸ سال اقامت در آن شهر، ضمن تاسیس یک باشگاه ورزشی مدرن، با دیفرانسیل اتومبیل، هالترهایی با اوزان مختلف ساخت و با آن‌ها به تعلیم وزنه‌برداری در مدارس و ارتش پرداخت. پادگورنی به همراه حسین صدقیانی در فوتبال، عبداله نادری در مشت‌زنی و وزنه‌برداری، حمید محمودپور در کشتی، فریدون شریف‌زاده در بسکتبال و والیبال، احمد ایزدپناه در دوومیدانی و عباداله بصیر آستارائی در شمشیربازی و اسکی از پیشگامان نهضت ورزش‌های نوین در ایران لقب گرفتند.

اولین هالتر و وزنه خارجی در سال ۱۳۱۰، توسط عبداله نادری، به وزن ۱۱۰ پوند از هند به ایران آمد. دو سال بعد از آن هم وزنه‌هایی به ایران آمد که وزنه در آن می‌چرخید و ثابت نبود. همان سال‌ها با تشویق‌های امان‌ اله پادگورنی، نخستین گروه وزنه‌بردار، شامل محمد هفت صندوقی، عبداله نادری، امیرحسین آریاپور، غلامرضا نصیری، انوشیروان حیات غیب، فرامرز شیرشکار، محمدرضا طباطبایی و حسین عشقی در این رشته به طور جدی تمرین کردند. جالب آنکه در نخستین مسابقاتی که در ایران  برای وزنه‌برداری ترتیب یافت، مساله وزن شرکت کننده‌ها مطرح نبود و هر وزنه‌برداری که می‌توانست وزنه سنگین تری را بلند کند، اول  می‌شد. اما هنگامی‌ که نتایج وزنه‌برداری المپیک ۱۹۳۶ برلین به ایران رسید، دریافتند که هر وزنه بردار باید در دسته مخصوص خود به رقابت بپردازد.

در سال ۱۳۱۸ (۱۹۳۹ میلادی) بود که با تلاش‌های ابوالفضل صدری، امان اله پادگورنی و عبداله نادری، فدراسیون وزنه‌برداری کشورمان در قالب هیات وزنه‌برداری تاسیس یافت و سرپرستی آن به امان پادگورنی واگذار شد.

پس از آن در سال ۱۳۲۵ هسته اصلی فدراسیون‌ها که کپی برداری از سیستم ورزش کشورهای توسعه یافته بود، در ایران پی‌ریزی شد و حسین صادق به عنوان اولین رئیس فدراسیون وزنه‌برداری کشور منصوب شد. فدراسیون وزنه‌برداری ایران نیز در سال ۱۹۴۷ میلادی، یک سال پس از فعالیت رسمی خود در ایران، به عضویت فدراسیون بین‌المللی وزنه‌برداری درآمد.

یک سال بعد از این اتفاق نخستین مدال تاریخ ورزش  ایران در رقابت‌های المپیک را جعفر سلماسی در رشته وزنه‌برداری به دست آورد. او که در المپیک ۱۹۴۸ لندن در دسته ۶۰ کیلوگرم رقابت می‌کرد با رکورد مجموع ۵/۳۱۲ کیلوگرم بعد از محمود فیاض از مصر و رودنی ویکس از ترینیدادو توباگو روی سکوی سوم ایستاد و صاحب نشان برنز المپیک شد و برای نخستین بار پرچم ایران را در رقابتهای بین المللی به اهتزاز درآورد.

(برگرفته از کتاب صدسال وزنه‌برداری/ نوشته رضا پورعالی) 

محمود نامجو